|
Tips voor de opstelling van
Fullrange luidprekerboxen
De ideale plek voor de plaatsing van een fullrange box is niet echt
gemakkelijk te bepalen; het zal bijna altijd een compromis zijn.
Om te beginnen moet de box voldoende hoog staan zodat door iedere
luisteraar "oogcontact" ermee kan worden gemaakt;
de midden en hoge tonen, die erg belangrijk zijn voor detail en
verstaanbaarheid, worden namelijk gericht afgestraald naar voren, zoals
licht uit een breed stralende schijnwerper. Tevens worden deze
middentonen maar vooral de hoge tonen erg snel geblokkeerd of
geabsorbeerd door mensen of dingen die in de weg staan. Een redelijk
hoge opstelling van de box is dus noodzakelijk.
Voor de lage tonen is dit echter weer niet gunstig:
Waarom geeft bijvoorbeeld een K10 op de grond meer bas dan op een
statief?
Een luidsprekerbox is zo compact, dat de box erg klein is ten opzichte
van de golflengte van de bastonen, die deze box moet afgeven.
(100Hz = 3 meter 40 golflengte)
De bassen kunnen rondom de box naar alle richtingen vrijelijk
ontsnappen, de box "hangt" als het ware vrij in de lucht, en vorm van
de afgestraalde bassen moet je zien als een grote zeepbel met in het
midden die kleine box.
De energie die niet naar voren gaat mag als verloren worden beschouwd,
helaas.
(Sterker nog, die energie kan via achterwandreflecties in tegenfase
arriveren en zo de laagweergave verder reduceren.)
Als we dezelfde box op de grond plaatsen is de weg naar beneden
afgesloten door de vloer.
Alle energie komt dus beschikbaar voor de bovenste helft van de
zeepbel, en dat levert flinke winst op.
(Veel fabrikanten gaan hiervan uit bij hun SPL- meting, de "half
space"-meting.)
Als je de box ook nog eens met de zijkant tegen een wand zou plaatsen,
krijg je nog een soortgelijke extra winst.
De beste plek voor laagweergave is dus eigenlijk in een hoek van wand,
achterwand, plafond (of vloer).
Maar in de praktijk zal dit snel feedback problemen veroorzaken, zodra
de luidsprekers richting microfoons stralen.
Het beste compromis is vaak: Hoog tegen een zijwand, maar voldoende ver
de zaal in zodat geen microfoons worden aangestraald.
De boxen een beetje binnenwaarts en naar beneden richten vermindert
wandreflecties en zorgt voor een betere dekking vlak voor het podium.
Een hoge montage zorgt voor vergroting van afstand met de eerste
luisteraars, zodat de geluidsdrukverschillen door de gehele
zaal verkleind worden. Dat deze positie niet de meest gunstige
is voor laagweergave is duidelijk; we kiezen bewust voor de opstelling
die voor de midden- en hoogregionen de beste is.
Wil Hofman
Hofman Pro Audio
|
